Sarajevska sekcija nevladine organizacije Erasmus Student Network (ESN) koja je od prošle godine doživjela svoje ponovno osnivanje u BiH obratila se medijima povodom inicijative Senata Univerziteta u Sarajevu za povećanjem školarina na UNSA, stavljajući fokus na cijene školarina na europskim univerzitetima, gdje je obrazovanje u potpunosti ili skoro besplatno!
“Dali smo sebi za pravo da uporedimo cijenu studija na Univerzitetu u Sarajevu sa cijenama studija u nekim od zemalja Europske Unije. Informacije koje prenosimo nisu informacije sa internet foruma, web stranica, novinskih članaka i slično. Radi se o podacima koje smo dobili “iz prve ruke”: od internacionalnih studenata koji zahvaljujući Erasmus Mundus programu studiraju na UNSA, te onim mladim Bosancima i Hercegovcima koji su trenutno na studentskoj razmjeni na nekom od renomiranih europskih univerziteta.
Darjan Minov
Bachelor i Master studij u Češkoj Republici je potpuno besplatan, dok se doktorski studij plaća zavisno od studijskog smjera, što je slučaj i u mnogim drugim zemljama EU. Najskuplje su tehničke i biomedicinske nauke zbog potršnje materijala i sirovina potrebnih za istraživanja. Školarina u Švedskoj također iznosi 0 eura! Ono što se navodi kao jedini trošak jesu izdaci za knjige, pribor za rad i slično, što studenti ne smatraju troškom kao takvim, već investicijom u sebe i svoje znanje. Slovenija isto tako nudi besplatno školovanje domaćim, a od prošle godine i studentima iz Bosne i Hercegovine. Kada je riječ o Poljskoj, studenti koji ostvare određen broj bodova na prijemnom ispitu bivaju oslobođeni plaćanja školarine, dok ostatak studenata plaća svoj studij u zavisnosti od odabranog fakulteta.
Na ovom primjeru možemo primijetiti sličnost sa BiH: redovni i samofinansirajući studenti, s tim da su u našem slučaju i redovni studenti dužni plaćati školarinu. U Austriji, studenti Europske Unije ne plaćaju troškove studija, već samo dodatak od 18 eura, kojim se finansira rad studentske unije. Državljani BiH su od 2013. godine dužni plaćati školarinu. Iznos školarine varira od 380 (Univerzitet Beč) do 740 eura po semestru (grupacije tehničkih, ekonomskih, biomedicinskih i umjetničkih usmjerenja).
Situacija na njemačkim univerzitetima je posebno zanimljiva. Na univerzitetima u 15 od 16 njemačkih saveznih država (izuzetak je pokrajina Niedersachsen) školarina iznosi 0 eura! Od naredne akademske godine, i univerziteti u Niedersachsenu ukidaju školarinu svojim studentima (školarina je u ovoj pokrajini do sada iznosila 500 eura). Ono šta studenti na početku semestra plaćaju je sljedeće: semestralna karta za gradski saobraćaj (184,40 €), dodatak za studentsku uniju Studentenwerk (48,77 €) i studentski parlament (7, 50 €), finansiranje ureda za izdavanje semestralnih prevoznih karaza (1,20 €). Dakle, sveukupno 241,87 eura, što, napominjemo, veze nema sa školarinom kao takvom.
Ovo plaćanje se može uporediti sa troškovima koje studenti u Sarajevu izmiruju prema GRAS-u, SPUS-u i sl. Iz ovih sredstava niti jedan euro ne ide u finansiranje samog univerziteta, što je vrlo bitno za naglasiti. Studenti koji se tek upisuju na univerzitet, dobivaju 50 eura dobrodošlice od uprave univerziteta. Navedene cifre predstavljaju cijene na Freie univerzitetu u Berlinu, jednom od 60 Erasmus Student Network Bosnia & Herzegovina najboljih univerziteta svijeta. Cijene na drugim državnim univerzitetima u Njemačkoj su približno iste navedenim.
Ovim bismo željeli prenijeti snažnu poruku sa od naših kolegica i kolega sa europskih univerziteta, gdje se znanje ne smatra robom, studenti klijentelom, a dekani fakulteta gubernatorima. Istovremeno pozivamo Senat Univerziteta u Sarajevu da preispita i revidira svoj prijedlog odluke o povećanju školarine, a Vladu Kantona Sarajevo da se hitno uhvati u koštac sa rješavanjem finansijskih prolema na najstarijem i najvećem bh. univerzitetu. Smatramo da ne tražimo mnogo”, stoji u saopštenju sarajevskog ogranka ESN-a.
