Medicinske uniforme dio su sanitarne odjeće i opreme koja je obavezna kod svih zdravstvenih radnika u savremenim bolnicama. Teško da bismo danas uopšte mogli i da zamislimo bolnicu gdje ljekari ne nose svoje prepoznatljive bele mantile, dok su medicinske sestre u svojim zelenim uniformama.
Zdravstvena uniforma nam uliva određenu dozu sigurnosti, zar ne?
Dakle, medicinske uniforme danas imaju dvojaku ulogu – da zdravstvenim radnicima pruže obezbijede prijatnost tokom rada i da pacijentima uliju sigurnost.
Nose se samo u bolnici i redovno peru, kako bi nivo čistoće bio na vrhunskom nivou. Također, otporne su na vlagu i pružaju komforan osjećaj ljekarima i drugim radnicima u zdravstvu.
Međutim, uniforme ljekara i medicinskih sestara kakve danas poznajemo nisu zaista izgledale uvijek isto, zapravo čak ni približno.
Kako su izgledale prve medicinske uniforme ikada?
Iako se medicina kao nauka razvijala još od antičkog perioda, ne postoje validni dokazi niti zapisi koji bi mogli da potvrde da li je tada ljekar kao zanimanje postojalo, pa samim tim ni da li su imali posebne uniforme.
Srednji vijek sa sobom donosi jedan od mračnijih perioda u istoriji nama poznatog čovječanstva, pa je ovo doba i kada su se Evropom širile razne smrtonosne bolesti i mnogobrojni ratovi.
Tada je uslijed ogromnog broja pacijenata dolazilo do potrebe za stručnom pomoći pacijentima. U samom početku su to radili ni manje ni više nego monasi i monahinje.
Njihove uniforme, ako ih tako možemo nazvati bile su crne boje, ali ne iz nekog praktičnog razloga, već zbog toga što su to bile boje odora koje su nosili monasi.
Prve “prave” medicinske uniforme
Uslijed širenja zaraznih bolesti sa kojima je bilo skoro pa nemoguće izaći na kraj, tadašnji ljekari su shvatili kako će im biti potrebna uniforma koja je mnogo deblja i sigurnija od klasične tanke odore.
Od 15. veka u upotrebi su debeli kožni kostimi, pantalone, kapuljače, čizme i rukavice, koje su nešto nalik današnjim skafanderima.
Pored svega toga, ljekari su imali i nešto slično kljunu, koji ih je držao na bezbijednoj udaljenosti od pacijenta. Kljunovi su iz sigurnosnih razloga premazivani voskom, dok su unutar njih stavljani jaki začini.
Iako još uvijek nedovoljno praktične, medicinske uniforme iz ovog perioda su bile mnogo sigurnije po ljekare i pacijente.
Tek od 19. vijeka javljaju se prvi modeli uniformi kakve danas poznajemo!
Razvoj moderne medicine – nagli napredak od 19. vijeka
Početak 19. vijeka sa sobom donosi mnogobrojne promjene u svim porama društva, pa tako nije izostao ni napredak u medicini – građani po prvi put postaju svjesni svojih prava!
Zanimljivo je to da su se prvobitno pojavile uniforme koje su koristile tadašnje medicinske sestre, odnosno časne sestre.
Uniforme nastaju iz potrebe za uniformisanošću, odnosno radi mogućnosti prepoznavanja njegovateljica ranjenika i bolesnih u vojnim bolnicama. Za njihovu pojavu je zadužena Florens Najtingel, koja ih je prvi put integrisala unutar bolnice sredinom 19. vijeka.
Medicinske sestre nosile su i kapice specifičnog oblika, koje nisu imale neku posebnu ulogu, već čisto vizuelni efekat – njima se zdravstvenim radnicama ukazivalo poštovanje.
Kao takve su postojale do početka 70-ih godina 20. vijeka kada se izbacuju iz upotrebe, ali su se do danas vratile u drugom obliku i sa zaštitnom ulogom.
Samo nekoliko decenija nakon pojave prvih uniformi za medicinske sestre, javljaju se i danas svima dobro poznati beli mantili za ljekare. Prva ikada zabiležena fotografija ljekara u belom mantilu datira iz 1889. godine i smatra se da je od tada ovaj komad garderobe neizostavan u oblačenju ljekara.
Interesantno je da hirurzi nisu imali praksu nošenja bijelih mantila sve do 20. vijeka i pojave španskog gripa, kada je pojačana sanitarna kontrola i generalno higijena u kontaktu pacijenata i ljekara.
Hirurzi su sve do tada operacije obavljali u svojoj civilnoj odeći sa mesarskom keceljom zbog prskanja krvi.
Današnje medicinske uniforme – kako izgledaju ljekari i medicinske sestre?
Ljekare ćete danas u većini bolnica tokom šetnje hodnikom i posjete njihovim kancelarijama/ordinacijama vidjeti u bijelim mantilima. Tokom 70-ih godina su upotrebu uvedene i zelene uniforme za medicinske radnike, kako bi se jednostavnije razlikovali tokom operacija.
Danas je oprema za ljekare i drugo medicinsko osoblje naročito praktična, lagana, izrađena od finih materijala i djeluje znatno opuštenije nego što je to ranije bio slučaj.
Iako izgleda mnogo praktičnije i komfornije, svakako je i dalje veoma prepoznatljiva i pacijentima sasvim slično kao i u prethodnim periodima, uliva povjerenje i sigurnost.
Na međunarodnom nivou su prepoznatljive i tunike u boji, koje naglašavaju hijerarhijsku podjelu među radnicima u bolnici.
Danas se na zdravstvenim radnicima mogu vidjeti: košulje, mantili, zaštitne kape, maske i rukavice, klompe i druga oprema koja čini da rad bude efikasan i istovremeno bezbjedan.
Nadamo se da vam je bio interesantan naš kratak istorijski vodič o nastanku i razvijanju medicinskih uniformi. Vjerujemo da ćete posebno nakon čitanja ovog teksta dobiti još snažniji utisak o njihovom značaju i tome kakvu ulogu imaju prije svega u psihološkom smislu.
Avokado.rs / foto https://www.pexels.com/
Komentari
Komentara
