Evropski istraživači objavili su podrobnije detalje o neobičnoj zoni radijacije koja se prostire nekoliko stotina kilometara iznad obala Brazila. Ova oblast, poznata kao “Svemirski bermudski trougao”, odnosno zvanično kao Južnoatlantska anomalija (SAA), poznata je po tome što se u njoj viđaju čudni bljeskovi svjetla, dok su se astronauti spejs šatla žalili da im prolazak kroz nju ponekad uništava laptop kompjutere.
U međuvremenu je ustanovljeno da ova oblast predstavlja tačku u kojoj se Van Alenovi radijacijski pojasevi – prstenovi čestica velikog naboja koji okružuju Zemlju – najviše približavaju površini planete, i da zapravo nije statična već da se kreće.
Još od kad su Van Alenovi pojasevi prvi put otkriveni, 1950-tih, naučnici su sumnjali da bi SAA mogao da predstavlja određeni rizik. Astronauti su se žalili da im anomalija ponekad kvari kompjutere, a neke svemriske letjelice, kao što je svemirski teleskop Habl, čak su i isprogramirane tako da svoje osjetljive instrumente prilikom prolaska kroz ovu oblast isključuju, kako bi se izbjegla šteta, dok je MSS zbog ovog problema morala da dobije dodatni štit. Vjeruje se i da je prolazk kroz SAA predstavljao razlog prvobitnih neuspjeha Globalstar satelitske mreže.
Što se samih astronauta tiče, oni pre svega navode doživljaj vizuelnih fenomena, vidljivih putanja meteorita, poznatih kao fosfene, koje se vide kao jaki bljeskovi svjetla, ili “svetlosne munje”.
Rikardo Kampanja iz Nacionaonog instituta za astrofiziku u Bolonji analizirao je rezultate satelita BeppoSAX, koji prati radijaciju, a bio je aktivan od 1996. do 2003, i ustanovio je da je nivo radijacije u nižim slojevima SAA mnogo manji nago u višim, kao i da se ova anomalija polako kreće i pomjera na zapad.
Tim naučnika sada radi na konstruisanju svemirskog teleskopa koji će kružiti kroz niže slojeve ove opasne zone koji nisu dobro proučeni.
-Većina modela radijacije koji se koriste za planiranje misija u svemiru zasnovana je na ekstrapolacijama posmatranja sa visokom latitudom i visokom inklinacijom. Zemljine orbite niske latitude i inklinacije (LEO) su, međutim, sve važnije za astrofizičke satelite, zbog njihovog niskog pozadinskog okruženja-, tvrde Kampanja i njegov tim.
-Mi proučavamo radijacisjko okruženje u LEO (na visoni od 500 do 600 km i i inklinaciji od 4 stepna) mjerenjem čestične pozadine uz pomoć čestičnog monitora (PM), koji je eksperimentalno bio smještan na satelitu BeppoSAX od 1996, do 2002, i ustanovili smo da se intenzitet region SAA jako smanjuje sa visinom- zaključuju oni.
(blic.rs/aktuelno.ba)