„Aerozagađenje u Tuzli – analiza postojećeg stanja“ naziv je tribine koju je organizovao Gradski odbor SDA Tuzla u srijedu 23. januara 2019. godine i koja je privukla veliki broj građana.
Uvodničari su bili Nijaz Suljić predsjednik Savjeta mjesne zajednice Šićki Brod, Izet Delalić rukovodilac pogona proizvodnje u Termoelektrani Tuzla, Vedran Stuhli docent na užoj naučnoj oblasti Zaštita okoline pri Univerzitetu u Tuzli i Mirza Tupajić, predsjednik Kluba vijećnika SDA u Gradskom vijeću Tuzla.
Ova tribina je samo jedna od aktivnosti Gradskog odbora SDA Tuzla i Kluba vijećnika SDA u cilju aktuelizacije problema aerozagađenja u gradu, podizanja svijesti građana o ovom izuzetno kompleksnom problemu te potrebe konstantnog pritiska da se problem aerozagađenja Tuzle shvati krajnje ozbiljno.
„ Apelujemo na sve institucije vlasti da se što hitnije poduzmu sve mjere koje bi pomogle u rješavanju ovog gorućeg problema. Gradska vlast mora više novca ulagati u širenje mreže toplifikacije. JP Elektroprivreda BiH treba da što prije riješi problem odsumporavanja Bloka 5 i 6, da se napokon realizuje projekat izgradnje Bloka 7 koji bi bio rađen po svim standardima EU, a samim tim ekološki mnogo prihvatljiviji. Također, apelujemo na federalnu i kantonalnu Vladu i resorna ministarstva da prilikom dodjele sredstava iz ekoloških fondova grad Tuzla treba da ima poseban status. Zrak u Tuzli udišemo svi i ovo je pitanje koje se tiče svih građana Tuzle“ – kazao je predsjednik Kluba vijećnika SDA u Gradskom vijeću Tuzla Mirza Tupajić.
TE Tuzla je od početka 2015. godine, kada je stupio na snagu Zakon o izdvajanju i usmjeravanju dijela prihoda koji se ostvari radom termoelektrana, zaključno sa 2018. godinom po istom osnovu na račun Grada Tuzla uplatila oko 20 miliona KM i u skladu sa ovim zakonom ista sredstva su upravo namijenjena za poboljšanje životnih uslova građana. U prve tri godine na projekte toplifikacije potrošeno je tek oko 2,8 miliona konvertibilnih maraka, međutim pod pritiskom građana MZ Šićki Brod i Bukinje i opozicije u Gradskom vijeću, rebalansom Budžeta u 2018. godini obezbjeđeno je 2.100.000 KM za širenje mreže toplifikacije.
„ Građanski aktivizam na prostoru MZ Šićki Brod posebno se potvrdio oko donošenja Zakona o izdvajanju i usmjeravanju dijela prihoda koji se ostvari radom termoelektrana gdje smo jednom snažnom kampanjom i pritiskom dobili zakon od kojeg smo očekivali i više. Posebno smo ohrabreni što smo zajedno sa građanima i raznim udruženjima u nekoliko navrata dolazili na sjednice Gradskog vijeća gdje smo napokon ostvarili ono što nam po zakonu i pripada, a to je da svi građani MZ Šićki Brod imaju pravo na besplatno priključenje na mrežu sa daljinskim grijanjem. Trenutno se vrši pripajanje 50 individualnih stambenih objekata u naselju Šićki Brod. Ovo je samo početak i nadamo se da ćemo u narednom periodu zajedno sa našim građanima stvarati preduslove da nam mjesna zajednica, ali i cijeli grad bude sve manje zagađen i da sredstva namijenjena za to budu što brže realizovana. Moram napomenuti da nismo zadovoljni dinamikom pripajanja individualnih stambenih objekata, ali se nadamo da će širenje mreže daljinskog grijanja u MZ Šićki Brod ići brže, a za to postoje i resursi kao i navedeni Zakon. Svakako očekujemo bolju saradnju sa predstavnicima Gradske uprave – istakao je Nijaz Suljić predsjednik Savjeta mjesne zajednice Šićki Brod.
Tokom tribine istaknuto je da glavne uzroke zagađenja zraka predstavljaju emisije iz industrije, motornih vozila i individualnih ložišta. Međutim, specifična situacija je u Tuzli jer više faktora utiče na akumulaciju i zadržavanje štetnih materija u zraku.
„ To su npr. geografski položaj, mali intenzitet strujanja zraka, pojava temperaturne inverzije, tok saobraćaja, (ne)planska gradnja objekata, …Smanjenjem broja individualnih ložišta je moguće znatno ublažiti intenzitet aerozagađenja, ali to je uslovljeno širenjem mreže daljinskog grijanja. Pored toga javni prevoz mogao bi imati značajnu ulogu ukoliko bude zasnovan na ekološki prihvatljivim osnovama“ – kazao je Vedran Stuhli docent na užoj naučnoj oblasti Zaštita okoline pri Univerzitetu u Tuzli.
Izet Delalić, rukovodilac pogona proizvodnje u Termoelektrani Tuzla, ističe da je poseban izazov iz ugla TE Tuzla govoriti o analizi aerozagađenja u gradu i mjerama koje će popraviti isto stanje.
„ Pitanje, koliki je uticaj ili doprinos emisije zagađujućih materija u atmosferu iz dimnjaka TE Tuzla na stanje aerozagađenja grada je kompleksno. Upravo na takvo pitanje odgovor treba ponuditi studija čija je izrada u toku od strane PMF Univerziteta u Tuzli, a naručilac iste studije je upravo TE Tuzla. Po vlastitom stručnom mišljenju, isti uticaj na lokalnom nivou je sigurno manji nego što lokalne zajednice i Grad Tuzla očekuju. To se posebno odnosi na koncentraciju emisije zagađujućih čestica PM2,5 , NO2 i CO. Napominjem da TE Tuzla izvršava sve svoje zakonske obaveze iz oblasti zaštite okoliša. Od 1996. godine u projekte zaštite okoliša je uložila značajna finansijska sredstva (više od 150 miliona KM). Kao proizvodni objekat JP EP BiH, TE Tuzla se nalazi se u tranzicijskom periodu u smislu prihvaćenog plana izgradnje novog bloka i plana završetka radnog perioda postojećih blokova uz progresivno smanjenje emisija (SO2,NOx,prašina), a sve u skladu sa direktivama EU na blokovima koji ostaju u radu poslije 2023. godine (državni plan NERP). Trenutno, dinamika realizacije istog plana može biti ugrožena zbog kašnjenja početka izgradnje novog bloka u TE Tuzli“ – ističe Delalić i dodaje da zbog činjenice da je i dalje u zimskom periodu zrak u gradu prekomjerno zagađen i to dominantno zbog negativnog uticaja velikog broja individualnih kućnih ložišta, efekti sigurne, pouzdane, jeftine isporuke i distribucije toplinske energije u sistem daljinskog grijanja su devalvirani.
Na kraju tribine istaknuto je da će Gradski odbor SDA Tuzla i Klub vijećnika SDA u Gradskom vijeću Tuzla i u narednom periodu insistirati na rješavanju problema aerozagađenja odnosno na usvajanju Strategije za smanjenje aerozagađenja na nivou grada Tuzla po hitnom postupku, na realizaciji donesenih zaključaka Gradskog vijeća kao i na tome da se više sredstava ulaže u ekološke projekte.
aktuelno.ba / Press služba GO SDA Tuzla